84 Yıl Önce, 84 Yıl Sonra

Semih Hocaoğlu
Semih Hocaoğlu
84 Yıl Önce, 84 Yıl Sonra
20-06-2022
Aynı başlığı taşıyan bir önceki yazıda isimlerini de vermiştim.
Sosyal medyayı amacı doğrultusunda çok iyi kullanan ve Mardin ile ilgili ciddi manada faydalı paylaşımlar yapan birkaç arkadaşımın bu paylaşımları, yazma konusunda bana çok değerli materyal oluşturuyor.
Özellikle on yıllar öncesine ait bilgileri içeren belgeler ile yine on yıllar öncesinde yayınlanmış yerel ve ulusal gazete kupürlerini tek tek irdeleme fırsatı bulduğumda; olup bitenleri yazılıp çizilenlerden öğrenme şansını èlde edip zaman tünelinde süzerek ve dün-bugun-yarın doğrultusunda değerlendirmeler yaparak aktarma ihtiyacı duymuştum.
İlkini 84 yıl önceki bir 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarını içeren ULUS SESİ GAZETESININ haberini vererek yaptığım bu çalışmanın ikincisini ; yine aynı yıllarda yapılması düşünülen bazı çalışmalarla ilgili ihale ilanı metinlerini noktasına, virgülüne dokunmadan aktarıp değerlendirmelerinize sunacağım.
Bunu yaparken ;
Kente hizmet anlamında dünü ve bugünü mukayese fırsatı bulacak, birçok alanda "Eski Türkiye" diye küçümsenen dönemde çok kısıtlı imkanlara rağmen daha doğru işlerin yapılmış olduğunu bile göreceğiz.
19 Haziran 1937 tarihli Ulus Sesi Gazetesinde yayımlanan ihale ilânlarından biri ; kentte mevcut halka açık umumi WC'lere ait ihale ilanı.
Halkın ihtiyacını görecek WC'lerin bakım ve temizliği işinin ihaleyle verilmek istenmesi , o dönemde halka açık tuvalet sayısının oldukça fazla olduğunu çağrıştırdığı gibi , çok kısıtlı olanaklara rağmen halk sağlığının daha ciddi düşünülüp, temizlik ve hijyenin daha çok önemsendiği gerçeği görülmektedir.
MARDİN BELEDİYE RİYASETINDEN İLÂN :
1 - Memlekette mevcut umumi helâların tedbiri işinin bir senelik müddetle taahhüdü 420 lira muhammen bedelle açık eksiltmeye bırakılacaktır.
2 - Muvakkat teminat akçesi 31.5 liradır.
3 - Kat'i ihale 22 Haziran 1937 Salı günü saat 10'da yapılacağından taliplilerin teminat makbuzları ve istenen vesikalarla birlikte meskür tarihte Belediye Encümenine müracaat eylemeleri ilân olunur.
X X X
Sokaklarının dar ve çok merdivenli oluşu nedeniyle, mahalle temizliğinin çok eskilerden beri merkeplerle yapılıyor olduğunu gösteren bir ihâle ilanı daha.
Belediye bu hizmetin verilmesi için belli sayıda merkep, çöplerin toplanacağı sandık ve bu işi yapacak işçi alımını ihaleye çıkıyor.
Günümüzde ironik haberlerle "kadrolu eşekler" şeklinde yansıtılan kentin temizlik işlerinin bir bölümü, eski dönemde görüleceği şekliyle şeffaf ihaleler sonucu sağlanmaktaydı.
MARDİN BELEDİYE RIYASETİNDEN İLÂN :
1 - 34 amele, 54 eşek, 2 beygir, 54 çöp sandığı ile 2 tek atlı arabadan ibaret vesaitle bütün memleketin temizlik işleri taahhüde verileceğinden , meskür taahhüdün bir senelik 5400 lira muhammen bedelle kapalı zarf usulüyle eksiltmeye bırakılmıştır.
2 - Kat'i ihale 22 Haziran 1937 günü saat 11'de Belediye Dairesinde yapılacağından taliplilerin teklif varakaları meskür günde Belediye Encümenine verilmiş olacaktır.
3 - Muvakkat teminat akçesi 405 liradır.
4 - İsteklilerin şartname örneğini meccanen almak ve istenilen vesikaları öğrenmek için hergün Belediyeye müracaat eylemeleri ilân olunur.
X X X
Çok uzun süre halledilememiş, bazı eksikleri olmasına rağmen son iki yıldır bir düzene girdiği görülen; etlerin satış noktalarına ulaştırılması sorunu bahse konu yıllarda ihale edilme suretiyle cözumlenmek istenmişse de ; hem sağlıksız koşullar ve hem oluşan görüntü kirliliği önlenememiş olarak günümüze gelmiş durumda.
MARDİN BELEDİYE RİYASETİNDEN İLÂN :
1 - Memleket haricinde ve Sinci Çeşmesi yanında bulunan Belediyeye ait fenni mezbahada kesilecek hayvanların hususi kamyonla Kasaplar Çarşısına kadar nakli 5 sene müddetle taahhüde verilecektir. 5 Haziran 1937 tarihinden itibaren 15 gün müddetle açık eksiltmeye bırakılmıştır.
2 - Nakil ücretinin hayvan başına alınması tekarrir ettiğinden muhammen bedel konulmuş ise de aranacak muvakkat teminat 100 lira olup kanuni müddet içinde 200 lira idari teminata çevrilmesi şarttır.
X X X
O yıllarda hizmetlerin önemlilerinden biri kentin aydınlatma işiydi.
Elektrik enerjisi olmayan kentte aydınlatma işi meşakkatli, bir o kadar da pahalıydı. İnsanların kendi imkanlarıyla sağlayamayacağı aydınlatma işi de Belediyenin uhdesinde çözüm bekliyordu ve Belediye kişilere ihale etmek suretiyle zamanın olanakları nisbetinde halletme gayretindeydi .
MARDİN BELEDIYE RIYASETİNDEN İLÂN :
1 - 14 löküs ve 150 fenerden ibaret bütün memleketin aydınlatma işi taahhüde verileceğinden, 1 seneliği 5500 lira muhammen bedelle ve 15 gün müddetle kapalı zarf usulü eksiltmeye bırakılmıştır.
2 - Kat'i ihalesi 22 Haziran 1937 Salı günü saat 10'da Belediye Dairesinde yapılacağından, talipliler teklif varakalarinı meskür günde Belediye Encümenine vermiş olacaktır.
3 - Muvakkat teminat akçesi 412.5 liradır.
4 - İstekliler şartname örneğini meccanen olmak üzere hergün Belediyeye müracaat edebilecekleri ilan olunur.
X X X
84 yıllık zaman tünelinde paylaşılan belge ve gazete kupürlerinden elde ettiğimiz bilgiler ışığında; kente hizmet anlamında yapılmış işlerden bir demet daha sunduk.
Daha değişik konulardaki haber, köşe yazısı ve çeşitli ilanlardan derlenecek " 84 YIL ÖNCE 84 YIL SONRA ????" yazısıyla yeniden birlikte olacağız.
ÖNCEKİ YAZILARI