MAZIDAĞI ve FOSFAT

         Baş döndürücü bir hızla dönmekte olan ülke gündemini yakalamak çok zor.
         Son günlerde iktidar partisindeki iç çekişmenin bir boyutunda; karşılıklı suçlama ve meydan okumaları olayını bir kenara bırakırsak, en sıcak gündem maddeleri termik santrallere takılması gereken filtre, doğa ve çevre sağlığı,ağaç katliamları gibi konular oldu. Yazılı ve görsel basında en fazla okuduğumuz ve en fazla duyduğumuz ; termik santral, filtre, Kaz Dağları, siyanür, altın, hava kirliligi, doğa ve çevre kelimeleri oldu. Konu ile ilgili yurdun dört bir tarafından tepkiler yükseldiğinde; etrafındaki gelişmelerden ve tehlikeden haberdar olmayan Mardin ve Mazıdağı insanı da tepkilere ortak oldu. Oysa yanıbaşında aynı tehlike mevcut ve insanımız bundan habersiz. Tıpkı uzağı görüp yakını görmeyen miyop hastalar gibi.
     Yıkama-yaglama islerinden, cicek-bocek haberleri yapmaktan bir türlü fırsat bulamamış gazeteci arkadaşlarımız; vatandaşı bilgilendirmek adına bu ve benzer haberleri yapmış olsaydı insanımız bu ciddi konuya bu kadar yabancı kalmazdı.
        Şimdi konumuza gelelim.
        70´li yıllarda Mazidagi´da kurulup mütevazı koşullarda uzun süre hizmet verip, bölge insanına istihdam ve canlılık adına ciddi manada katkı sağlayan ve sonraları hala anlayamadigimiz nedenlerle faaliyetine son verilen Etibank Fosfat Tesisleri; uzun yıllar sonrası özelleştirilmiş haliyle ve daha geniş bir yelpazede yeniden gündemde.
Millete yaptığı iltifatlarla(!) tanınan işadamı ve surekasinin kurmuş olduğu konsorsiyomla Etibakir AS. adı altında aynı yerde Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisi´ni hizmete soktu.
     Devlet destekli bu proje için müracaatta bulunan şirket; 20.3.2017 tarih ve 2017/10082 sayılı kararname eki ile aynı zamanda İnebolu Limanı, Samsun Limani, Dilaver Barajı ve su hattı ile doğalgaz boru hattında yapılması gerekli olan yatırımların da dahil edildiği Metal Geri Kazanim ve Entegre Gübre Tesisi´nin desteklenmesi sağlandı. Gümrük Vergisi ve KDV muafiyeti ile KDV iadesinin sağlandığı bu kararname gereği; 26.11.2016 olan başlama tarihinden itibaren dört yılda bitirilme koşulu getirilmiş, ancak öngörülen sürede bitmemesi durumunda Sanayi Bakanlığı´nın bu sürenin yarışı kadar ek süre verilebilecek.
     Projede yatırım sonunda ; 650 bin ton/yıl sülfürik asit, 150 bin ton/yıl fosforik asit, 75 bin ton/yıl amonyak, 325 bin ton/ yıl diamonyum fosfat, 750 bin ton/ yıl nitrat fosfat, 6740 ton/yıl kobalt karbonat, 2530 ton/yıl çinko karbonat, 1990 ton/yıl katot bakır, 1540 kg/yıl gümüş, 534 kg/yıl altın ile 1189000 ton/yıl fosfat kayası istihracinin üretilmesi planlanmış.
     Bu yatırım projesinde 52 köyü bulunan Mazidagi´nin büyük bir bölümünün zarar göreceği, Karacadağ ve Karasu´yun büyük ölçüde olumsuz etkileneceği, 26 koyun bosaltilma tehlikesiyle karşı karşıya kalacagi açıkça gözükmekte.
Bunlar yetmiyormuş gibi; ikinci bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle söz konusu alan Özel Endüstri Bölgesi ilan edilerek köylünün arazisi üzerinde herhangi bir tasarrufta bulunamayacagi sağlanmış. Sanayi Bakan Yardımcısı Hasan Buyukdede imzalı
     57604388-452.02 sayılı yazısıyla ; 09.05.2019 tarih ve 1041 sayılı Resmi Gazete´de yayınlamış Cumhurbaşkanı kararıyla Etibakir AS.´nin Mardin Özel Endustri Alanı içinde herhangi bir tasarrufta bulunulamayacagi bildirilmiş.
      Bu gelişmelerle ciddi manada çevre, sağlık ve doğa sorunlarının yasanacagi, oluşacak hava kirliligi ve atiklarla ; bir tarım ve hayvancılık bölgesi olan alan hem tarımda hem hayvancılıkta büyük zararlara mahkum olacak, oluşturulan endüstri bolgesi nedeniyle bazısı tapulu, bazısı tapusuz arazi sahipleri büyük mağduriyetler yaşayacak gibi gözüküyor.