Belki de yazının sonunda yapmam gereken saptamayı, yazının mahiyetine girmeden yazının başında yapma durumundayım :
Başta ; Eski Mardin Yerleşim Alanının başlangıç noktasında, yapımına çok katlı otopark olarak başlanıp, yüzyılın skandal projesi halini almış beton yığını halindeki garabet inşaat olmak üzere, restorasyon ve düzenleme adı altında yapılmış çirkinlikler var olduğu sürece ; bir değil, 130 tane Artuklu Alan Yönetim Planı hazırlansa bile Artuklu'nun UNESCO Kültürel Mirası Daimi Listesine girmesi mümkün değil.
Adama sormazlar mı ;
"Kenti gerçek kimliğine kavuşturmak için sonradan yapılmış beton bina ve eklentileri yıkmaya çalışırken, beton yığını halindeki bu iğrenç görüntüler ne oluyor ?" diye...
X X X
Mardin'in UNESCO Kültürel Mirası Listesine dahil edilmesi için, yıllardan beridir yapılan çalışmalara bir yenisi eklendi.
Dünya Miras Sözleşmesi Uygulama Rehberinin 108. Maddesi gereği "Dünya Kültür Mirası olarak önerilecek alanlar için Alan Yönetim Planı hazırlanmalıdır" hükmü doğrultusunda ; Kültür Turizm Bakanlığı ile Mardin Büyükşehir Belediyesi'nin işbirliği protokolü imzalaması sonucunda Artuklu Alan Yönetim Planı hazırlanmasına başlanmış, iş 2021 tarihinde Anadolu Doğu Kültürü Koruma Kooperatifi (ANADOKU)'ya ihale edilmiştir.
Bakanlık oluruyla atanan Alan Başkanı ve oluşturulan Danışma Kurulu, Eşgüdüm ve Denetleme Kurulu ile Proje Ekibi'nin destekleriyle , oldukça geniş kapsamlı hazırlanmış olan 2022-2026 Artuklu Alan Yönetim Planı, Bakanlık onayından da geçmiş durumda.
Hazırlanmış ve onaylanmış bu plana bakıldığında ; Mardin'in adetâ kronikleşmiş bir sorununu ve bu sorunun doğurmuş olduğu bir takım olumsuzlukların oluştuğunu görmekteyiz.
Sivil Toplum Kuruluşlarının da katılmasının gerektiği birçok çalışma ve aktivitede ; sivil toplumun bilerek veya bilmeyerek dar kapsamda düşünüldüğü, katkı sunabilecek konumda olan bazı kuruluşların görmezden gelinirken, varlığını hissettirmeyecek kadar kenarda durmakla yetinen aynı kuruluşların aynı temsicilerinin davet edildikleri gerçeği burada da karşımıza çıktı.
Planın bir bölümünde ; böyle bir eksiklik veya yanlışlıktan kaynaklanan başka yanlışlıkların yer aldığı göze çarpıyor.
Somut olan ve somut olmayan kültürel varlıkların ele alındığı planın bir bölümünde ;
"Mardin'in gerek soyut olan kültürel varlıklar ve gerekse soyut olmayan kültürel varlıkların tanıtılmasına katkı sağlayabilecekler...." denip ; neye göre değerlendirildikleri belli olmayan isimler sıralanıyor :
Zeynel Abidin Erdem,
Emel Sayın'ın Annesi,
Cavit Kavak,
Tahincioğlu Ailesi,
Aziz Sancar,
Eşref Ayaz,
Sermiyan Midyat,
Murathan Mungan,
Faruk Süren,
Arif Mardin,
Betül Mardin,
İsmet Yedikardeş,
Coşkun Sabah,
Sultan Köse.
Kimi iş dünyasında, kimi sanat çevresinde, kimi bilim dünyasında, kimi siyaset alanında adı geçen saygın şahsiyetler.
İsmet Yedikardeş, Murathan Mungan ve Tahincioğlu Ailesi'nin fertlerini ayrı tutarak ;
Vefat etmiş kişileri,
Mardin'li bile olmayanları,
Emel Sayın'ın Annesi olmaktan başka bir özelliği olmayan, adının ne olduğu bile bilinmeyen kişiyi,
Soyadlarının Mardin oluşu ile Mardin'li olabilen, Mardin'i tanımıyanları,
Sadece bir-iki konser vermek için Mardin'e gelmiş olanları,
Uzun boyundan ötürü ünlenmiş olanı,
Mardin ile hiçbir organik bağı kalmamış olanları ;
"somut olan veya somut olmayan kültürel varlıklar konusunda yararlanabilecekler" listesine dahil ederken ; gerçekten yararlanabilinecek Kent Konseyi Yönetim Kurulu Üyesi-Avukat Selahattin Bilirer'i, Önceki Dönem Milletvekili-Mimar Şehmus Dinçer'i, Öğretmen Ali Altınöz'ü, Kırklar Kilisesi Rahibi Gabriel Akyüz'ü ve şu anda anımsayamadığım onlarca ismi görmezden gelmenin ;
MARDİN'İ,
UNESCO KÜLTÜR MİRASI LİSTESİNİ,
ALAN YÖNETİM PLANINI küçümsemekten, önemsememekten ,
ciddiye almamış olmaktan başka bir izahı olamaz.
