Her seçim öncesi belirlenmiş aday listelerine oluşan tepkiler, bir Türkiye klasiği olarak karşımıza çıkıyor.
Adetâ rutin hale gelmiş bu durum Mardin'de daha belirgin bir şekilde kendini gösteriyor.
Peki ; gösterir de sonuçta ne olur?
Kocaman bir hiç.
İstemezük patırtıları kısa sürede giderilir. Bağırıp-çağırıp, tepki koyanlar kendileri değilmiş gibi; birilerinin vakti zamanında söylemiş olduğu üzere "tıpış tıpış" gidip oylarını verirler.
Özellikle Mardin için söylüyorum.
Dün böyle olmuştu, bugün de öyle oldu, yarın da böyle olacak.
Konuyu ayrıntılı biçimde ele aldığımızda ; siyasi manada bir kazanım getirmeyeceği gibi, deştikçe içinden çıkılamaz bir hal alır.
İyisi mi; noktalı virgül koyup, siyasi zeminde bir başka konuya geçelim.
60'lı yıllardan sonra, yani 12. Dönemden bu yana Mardin'in TBMM'de ki konumuyla ilgili bir analiz yapalım.
12. Dönemden 28. Döneme kadar geçen 17 dönemlik periyot içinde: Mardin 100 milletvekili ile TBMM'de temsil edildi
88 kişisi erkek, 12'si kadın olan milletvekillerinden birkaçı, birden fazla milletvekilliği yaptı.
6 dönem milletvekili olma hakkı kazan Ahmet Türk'ün ardından 5 dönem ile Süleyman Çelebi, 4 dönem ile Fehim Adak, 3'er dönemle Esat Kemal Aybar, Nurettin Yılmaz, Mithat Sancar ve Erol Dora, 2'şer dönemle Vahap Dizdaroğlu, İbrahim Aysoy, Metin Musaoğlu, Mahmut Duyan ve Muzaffer Arıkan Mardin Milletvekilleri olarak TBMM'de yer aldı.
Birden fazla milletvekili olan Ahmet Türk; 15. Dönemde Demokratik Partiden, 16. Dönemde CHP'den, 18 ve 19. Dönemlerde SHP'den, 23 ve 24. Dönemlerde bağımsız aday olarak seçildi.
Süleyman Çelebi 17. Dönemde MDP, 18. Dönemde DYP, 20 ve 21. Dönemlerde ANAP, 23. Dönem de ise AKP Milletvekili oldu.
Esat Kemal Aybar 12. Dönemde YTP, 13 ve 14. Dönemde AP milletvekili olma hakkı kazandı.
Nurettin Yılmaz 15 ve 16. Dönemlerde CHP, 18. Dönemde ANAP Mardin Milletvekili oldu.
Erol Dora 24. Dönemde bağımsız, 25 ve 26. Dönemlerde HDP'den meclise girdi.
Vahap Dizdaroğlu 12. Dönemde CHP, 18. Dönemde ANAP,
Metin Musaoğlu 16. Dönemde CHP, 21. Dönemde DYP,
Mahmut Duyan 20. Dönem DYP, 22.Dönem CHP,
Muzaffer Arıkan ise 18. Dönemde SHP, 20. Dönemde DYP Milletvekili oldu.
İbrahim Aysoy 13. Dönemde CHP'den, 15. Dönemde bağımsız olarak seçimleri kazandı.
Mardin'in ilk kadın milletvekilleri Gönül Bekin Şahkulubey ile Emine Ayna oldu.
Şahkulubey AKP'den, Emine Ayna HADEP'ten 23. Dönemde Mardin Milletvekili seçildi.
17 dönemlik periyot içinde Mardin milletvekillerinin ilçelere göre dağılımında ilk sırayı , 25 milletvekili ile daha önce Mardin, sonraları Artuklu diye tanımlanan merkez ilçe aldı.
Midyat 24, Kızıltepe 20, Nusaybin ve Cizre 7, Savur 6, Gercüş ve Ömerli 1'er milletvekili gönderdi meclise.
Yine aynı periyot içinde 4 isim de başka illerden Mardin listelerinde yer alarak Mardin milletvekili oldu.
Tam da burada, bir parantez açma durumundayım.
Mardin merkez, yani Artuklu kontenjanı diye listelere dahil edilip seçilen 8 kişi, Mardinli olarak tanımlanmış olsa da uzun seneler Mardin'de yaşamamış olduğu, Mardin ile organik bir bağının bulunmadığı, Mardin sokaklarında ayakkabı eskitmediği, Mardin'de yaşanmış sağlık sorunlarından biriyle tanışmadığı, her zaman var olmuş eğitim sıkıntılarından birini bile yaşamadığı, Mardin'in dar sokaklarını tanımayan, Gül Mahallesinin bir sokağında tek başına bıraktığınızda kaybolacak kadar Mardin'e yabancı olan, yıllardır başka illerde yaşamını sürdüren, ancak seçim dönemlerinde Mardinli olduğu hatırlananlardan sadece birkaçıdır.
Partilerin kazanmış olduğu milletvekili sayısı da, değişen konjoktöre göre değişim göstermiştir.
HALK U DEMOKRAT anlayışının yok olduğu ilk dönemlerde, irili ufaklı partiler de milletvekilli çıkarabilirken; zaman içinde eskiye dönüldü.
18. Dönemde 5 milletvekilliğinin tamamını HEP ile ittifaka giren SHP kazanırken;
23. Dönemde 2 milletvekilliğini seçimlere bağımsız adaylarla katılan HEP, 4 milletvekilliğini AKP ;
24. Dönemde 3 Bağımsız, 3 AKP ;
25. Dönemde 5 HDP 1 AKP ;
26/27 ve 28. Dönemlerde 4 HDP 2 AKP tablosu oluştu.
Rakamlar vererek yaptığımız bu analizlerle hafıza tazelemeye çalıştık.
Bundan böyle olmasını arzu ettiğimiz, beklenti içinde olduğumuz siyasi ortamın oluşması konusundaki "dilek ve temennileri" bir başka yazıya bırakalım diyorum.
