Tüketiciler olarak sağlık konusunda her zamankinden daha bilinçli olsak da bazı gıda üreticileri, insanları yüksek ve sağlıksız ürünler almaya ikna etmek için yanıltıcı numaralar kullanmaktan vazgeçmiyor.
Gıda etiket düzenlemeleri karmaşıktır ve çoğu zaman tüketicilerin, bunları anlaması zorlaştırılır. Bu haftanın köşe yazısında; yanlış etiketlenmiş abur cuburları ve gerçekten sağlıklı yiyecekleri ayırt edebilmemiz için, gıda etiketlerini nasıl incelememiz gerektiğini ele alalım istedim.
1.Gıda paketinin önündeki iddialar sizi kandırmasın:
En iyi ipuçlarından biri, ambalajın önündeki iddiaları tamamen görmezden gelmektir. Önde yer alan etiketler sağlık iddialarında bulunarak sizi, ürünü satın almaya çekerler. Araştırmalar; ön etiketlere sağlık beyanları eklemenin insanları, sağlık beyanları içermeyen benzer ürünlerden daha sağlıklı olduğuna inandırdığını, dolayısıyla tüketici seçimlerini etkilediğini gösteriyor.
Üreticiler bu etiketleri kullanma biçimleri konusunda dürüst değiller ve yanıltıcı, bazı durumlarda ise tamamen yanlış sağlık iddiaları kullanma eğilimindeler.
2.İçindekiler kısmını mutlaka inceleyin:
Ürün içerikleri miktara göre listelenir. En yüksek miktardaki içerikten en düşük miktardaki içeriğe doğru... Bu da içindekiler kısmında yer alan ilk bileşenin, üreticinin en çok kullandığı şey anlamını taşır. İyi bir kural; yediğiniz şeyin en büyük bölümünü oluşturdukları için ilk üç malzemeyi taramaktır.
İlk bileşenler rafine tahıllar, bir tür şeker veya hidrojene yağlardan oluşuyorsa ürünün sağlıksız olduğunu varsayabilirsiniz. İkiyle üç satırdan fazla içerik listesi ise ürünün yüksek oranda işlenmiş olduğunun bir göstergesidir.
3.Standart porsiyon miktarında yer alanları inceleyin:
Beslenme etiketleri; ürünün standart miktarda kaç kalori ve besin maddesi içerdiğini belirtir. Bu standart miktar genellikle, önerilen tek porsiyondur.
Bununla birlikte bu porsiyon boyutları sıklıkla, insanların bir oturuşta tükettiklerinden çok daha küçüktür.
Örneğin bir porsiyon; yarım kutu soda, çeyrek kurabiye, yarım çikolata veya tek bir bisküvi olabilir.
Bu yöntemle üreticiler, gıdaların daha az kalori, daha az şeker içerdiğini düşündürerek tüketicileri yanlış yönlendirmeye çalışırlar. Çoğu kişi paketin tamamının tek porsiyon olduğunu varsayarak gerçekte iki üç kat fazla porsiyon tükettiğinden habersizdir.
Ne yediğinizin besin değeriyle ilgileniyorsanız, arkada verilen porsiyonu tükettiğiniz porsiyon sayısıyla çarpmanız gerekmektedir.
Son olarak paketlenmiş ürünlerde sağlık ibareleriyle dikkatimizi çekmek ve bizi ürünün sağlıklı olduğuna ikna etmek için tasarlanmış, en yaygın birkaç iddiayı da inceleyerek bilinçli tüketim konusundaki farkındalığımızı sağlamlaştıralım!
Light: Kalori ve yağı azaltmak için işlenen bu ürünlerin (tat konusunda denge sağlanması adına) şeker içerip içermediğini kontrol edin.
Çok Tahllı: Kulağa çok sağlıklı geliyor ancak yalnızca bir ürünün, birden fazla tahıl içerdiği anlamına geliyor. Bu da sıklıkla rafine tahıllar kullanıldığına işarettir. Ürünün tam tahıl olarak işaretlenmesi bizim için daha doğru bir tercih olacaktır.
Doğal: Bu ibare, ürünün mutlaka doğal olduğu anlamına gelmez. Yalnızca, üreticinin bir noktada elma ya da pirinç gibi doğal bir kaynakla çalıştığını da gösterebilmektedir.
Organik: Bu etiket bir ürünün sağlıklı olup olmadığı konusunda çok az şey söylüyor. Örneğin; organik şeker, hala şekerdir.
Şekersiz: Bazı ürünler doğal olarak şeker bakımından yüksektir. Şeker eklememeleri sağlıklı oldukları anlamına gelmez. Bunun yanı sıra sağlıksız şeker ikameleri de içerebilmektedir.
Az yağlı: Bu etiket genellikle daha fazla şeker ekleme pahasına yağın azaltıldığı anlamına gelir. Çok dikkatli olunmalı ve içerik listesi mutlaka okunmalı.
Sıfır trans yağ: Bu ifade, porsiyon başına 0.5 gramdan az trans yağ içerdiği anlamına gelir. Eğer porsiyon miktarı yanıltıcı derecede küçükse ürün yine de trans yağ içerebilmektedir.
