DARA ANTİK KENTİ 2300 YIL ÖNCESİNE DAYANIYORMardin’de açık hava müzesi görünümünde olan, yerli ve yabancı turistlerin gezmeye doyamadığı ve geçmişinin yaklaşık 2300 yıl öncesine dayandığı tahmin edilen Dara Antik Kenti bir dünya harikası olarak tarih sayfalarında yerini aldı. DARA PERS İMPARATORU DARİUS İLE BÜYÜK İSKENDER’İN SAVAŞINA TANIKLIK ETTİMardin merkeze 30 kilometre uzaklıktaki Artuklu ilçesine bağlı olan Dara köyünde bulunan Dara Antik Kenti, bölgedeki antik yerleşmelerin en görkemlisi olarak nitelendiriliyor. Antik adı Anastasiopolis olan kentin ne zaman kurulduğu net olarak bilinmiyor. Dara, yüzyıllar boyunca Mezopotamya’nın en önemli ticaret merkezlerinden biri olarak arşivlerde yer alırken, kentin Pers İmparatoru Darius ile Büyük İskender’in savaşına tanıklık ettiği biliniyor.DARA 7 İMPARATORLUĞA EV SAHİPLİĞİ YAPTIPersler, 363 yılında Nusaybin’i alınca Doğu’nun Efesi olarak bilinen Dara Antik kenti Roma İmparatorluğu’nun sınırı haline gelmiş. Şehir 5. yüzyılda İmparator Anastasius tarafından ileri sınır kapısı olarak tahkim edilmiş; 100 yıl sonra da Perslerin eline geçmiş. Kent, 7. yüzyılın sonlarına doğru Emevilerin, daha sonra Abbasîlerin, 15. yüzyılda da Osmanlıların hakimiyetine girmiş.KAZDIKÇA TARİH ÇIKIYOR Kaya içine oyulmuş yapılardan oluşan Dara şehri, çevresi ile birlikte geniş bir alana yayılmış. Doğusunda kaya mezarları yer alan ve çevresi 4 kilometrelik bir surla korunan kentin güney ve kuzeye açılan iki kapısı var. Yüzyıllardır tarihe tanıklık eden kent içinde kilise, saray, çarşı, zindan, tophane, sarnıç ve su bendi kalıntıları halen görülebilmekte. 40 yıldan beri bilimsel kazı ve araştırmaların yapıldığı Dara Antik kenti, Doğu Roma İmparatorluğu tarafından Perslere karşı savaşlarda askeri üs olarak yapılan ve ismini Pers Kralı Darius’tan alıyor. Günümüzde ise kazılar maddi imkansızlıklar yüzünden durmuş vaziyette.DOĞU’NUN ANTİK EFESİ İzmir'deki Efes Antik Kenti'ne benzerliği nedeniyle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin 'Efes'i olarak bilinen, Doğu Roma İmparatorluğu'nun, sınırını Sasanilere karşı korumak amacıyla kurduğu Mardin'deki Dara Antik kentinde bulunan zindanlar ziyaretçi akınına uğruyor. Her yıl binlerce kişinin ziyaret ettiği antik kentteki kilise, saray, çarşı, zindan, tarihi mozaikler tophane ve su bendi kalıntıları turistlerin ilgisini çekiyor. 3 BİN YILLIK İNSAN KEMİKLERİ VE 40 METRE DERİNLİKTE SIĞINAK BULUNDU Mardin'e bağlı Oğuz köyündeki Dara Harabeleri'nde iki yıl önce başlatılan kazı çalışmaları kapsamında ortaya çıkan eserler tarihe ışık tutacak nitelikte. MS 6. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen şemsiye ve çeşitli hayvan figürlü mozaikler, su sarnıçları ile 3 bin yıllık insanlara ait kemikler ortaya çıkarılmıştı. 2 yıl önce yapılan kazılarda ise zindan olarak bilinen 40 metre derinliğindeki yer altı sığınakları temizlendi. Açık hava tiyatrosu ve kaya evlerin bulunduğu alanlarda gerçekleştirilen kazılarda ise Babil ve Pers imparatorluklarına ait askeri garnizon şehrinin erzak ve silah depoları ile kaya mezarlar ortaya çıkarıldı.KAZILAR 100 YIL SÜRECEKMardin merkeze bağlı ünlü Dara Harabeleri'nde kazıların yeniden başladığını belirten Arkeologlar , Dara'da çok zengin bir kültür bulunduğunu, bu kültürü çıkarmak için 100 yıl kazı yapılması gerektiğini söylüyor. 14. yüzyılın başında Dara'nın terk edildiğini söyleyen arkeologlar 14. yüzyıla kadar kullanıldığını ve Artukluluların da bu bölgede yaşadıklarını ve bu bölgede kaldıklarına dair bir yapı ortaya çıkarıldı. Burada çıkan kazılarda ortaya çıkan seramikler sikkeler Artuklu dönemini yansıtıyor. Roma dönemine yönelik kalıntılar Dara daha önce yapılan kazılarda ortaya çıkmıştı. Ama ilk defa bir Artuklu yapısı üzerinde çalışmalar yapıldı Dara’nın ortaya çıkarılması için en az 100 yıl sürecek bir kazı çalışması yapılacak.” Tahmin ediyorlar.KÖYÜN TAŞINMASI GEREKİYORDara'nın tarihini ortaya çıkarmak için Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kentin imar koruma planı hazırlanması gerektiğini de kaydeden Arkeologlar , "Bu koruma imar amaçlı planının ir an önce bitmesi gerekiyor. Bundan sonra hemen köylünün yaşamı ile ilgili sorunlarını çözmek gerekir. Çünkü sit alanında yaşıyorlar. Yaşamları kısıtlanmış durumdadır. Yeni bir yerleşim yerine taşınmaları gerekir. Onların yaşamları altında kalan geçmiş tarihi yapıların açığa çıkarılması için planlama yapılacak. Köy evlerinin çoğunun alt katları Roma dönemine ait. Çoğu ahır odunluk olarak kullanılıyor. Üstünde ise devşirme malzemeleri olarak kullanılan evler olduğunu "ifade ettiler DARA HARABELERİ'NİN YÜZDE 90'I ÖZEL MÜLKİYETE AİTRoma dönemi yapılarına işlev kazandırılması açılıp temizlenmesi, kentin Roma dönemi kimliğinin tam açığa çıkarılabilmesi için üzerindeki yaşamın bir şekilde başka bir alana alınması gerektiğine işaret eden Arkeologlar, "Bakanlık olarak bunun için koruma amaçlı plan hazırlanması gerekir. Bu çerçevede köyün belli bir alana taşınması ile altta kalan kısımlar açığa çıkartılacak. Belli kamulaştırmalar yapılması gerekir. Vatandaşların kendi mülkiyeti olan alanlar var. Bunları kamulaştırmak gerekir. Bunlar bittikten sonra ancak arkeolojik kazılar hızlandırılması gerekir. Şu an Hazine adına kayıtlı olan alanlarda kazı yapabiliyor. Diğerlerinde yapılamıyor. Ama köyün yüzde 90'ı özel mülkiyette olduğu için ancak Hazine'ye ait bölgelerde kazı izni veriliyor. Arkeolojik kazı çalışmaları uzun soluklu kazılardır. Eski arkeolojik meslektaşlarımızı, hocalarımızı bu alanda ömürlerini tükettiklerini biliyoruz. Dara çok büyük bir arkeolojik potansiyeli olan kenttir. Buradaki kazı çalışmaların belki 100 yılı bulabilecek kadar zaman alabileceğini düşünüyoruz."
Editor : HaberPanelim.com
Editor : HaberPanelim.com
