Gündelik yaşamda birinci olarak herhangi bir engele sahip olmayan engelsiz yani vücut´u normal fonksiyonlarını (tüm engel türlerine sahip olmayan) ?eksiksiz yerine getiren- engelsiz insanlar, bir TDK´nin tanımına göre engelli (Vücudunda eksik veya kusuru olan) insanlar vardır.(Sıralama rastgele yapılmıştır.)
Yazımızın devamında elimden geldiği kadar objektif olmaya dikkat ederek yasa gereği engellilerin sahip olduğu, güncel olanlar öncelikle, haklardan söz etmeye çalışacağım.
İlk olarak kendim çok rastladığım ve rahatsız olduğum bir şeye değineyim. Tüm resmi ve özel kurumlar engellilere yönelik kusursuz olmalı maalesef şu an hiç öyle değil! Gittiğim (özel ve resmi) kurumların %95´i yasada -sözde(!)- engellilere yönelik(tüm engel türlerine) olmalı ama şu anda (Mardin´de) en fazla abartarak söylüyorum kurumların %5´i mevzuata uygun. (yetkili şahısların biran önce harekete geçmesi lazım. Çoğu kişinin bildiği başka bir kural da var. Engelli İşçi Çalıştırma Oranı Ve Sayının Tespiti: , 4857 Sayılı İş Kanunu´nun 30. Maddesi uyarınca, işverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Maalesef, en azından yaşadığım yerde, bu kurala uyan hiçbir kurumun olduğuna inanmıyorum.
En çok bilinen iki kanundan sonra bir de yasaların nasıl uygulanmadığı ve insanların, ne yazık ki, büyük bir kısmının hiçbir engele sahip değilken engellilere kendileri engel oluyor ve hiç hoş bir bakış açısına sahip değiller. Örneğin; engelli park yerine park eden insanımsı varlıklar var. Ya da düşünce engelli bir kesim var. Başlığa uyan hareketler sergiliyorlar. Bir engelli bireye en çok kızdıran hareket şudur: acıyan gözlerle bakıp, acımak.
Yazımı sonlandırmadan önce engellilerin sahip olduğu bazı hakları belirteceğim:
-Ulaşım alanında sağlanan indirimler
-Araç alımlarında sağlanan indirimler
-Engelli ebeveynlerine sağlanan haklar
-Engelli çalışan vatandaşlara sağlanan haklar
-Engelli vatandaşlar için sosyal yardım hakları
-Tıbbi malzeme alımlarında sağlanan haklar
-Özel eğitim hakları
-Müze ve ören yerlerinde sağlanan haklar (ücretsiz ziyaret edilebilir)
-Devlet tiyatrolarında indirim hakları
-Engelli sporculara sağlanan haklar
-Emlak vergilerinde sağlanan haklar
-Oyun bayilikleri için sağlanan haklar
-EKPSS´ YE girme hakkı
-Engelli muayenelerinde öncelik hakkı (sağlık kurumlarında engelli vatandaşlara sağlanan öncelik)
-Erişilebilirlik hakları
-Sağlık raporu alımlarında sağlanan haklar
-TOKİ çekiliş hakları (kura hakkında engelli vatandaşlara öncelik verilir
-Engelli kimliğe sahip olma hakkı (engelli olduklarına dair kimlik kullanmaları hakkına sahiptirler.)
-Belediye hizmetlerinde yararlanılan haklar
