Bir medeniyeti, hatta bir değil birden fazla medeniyete beşiklik yapmış bir tarihi, umarım bana verilen süre içerisinde aktarabilirim. Doğu şehirlerinin her birinde ayrı bir tarihe, güzelliğe, mimari dokuya rastlamak mümkün. Bugün bu şehirlerden biri, kadim bir medeniyet olan Hasankeyf...
Yakın zamanda bir medeniyetin nasıl sular altında kalacağına hep birlikte şahitlik edeceğimiz yer.
Bu tarih, adeta Mezopotamya´nın kalp görevini üstleniyordu.
Öncelikle Hasankeyf, Dicle nehrinin ortasından geçerek Batman sınırları içerisinde yer alan bir yerleşim yeri ve ilçedir. Hasankeyf´in tarihi neredeyse 12.000 yıl öncesine kadar uzanmakla kalmayıp tarihi dokusu ve mimari yapısı ile yıllardır koca bir medeniyetin kalbinin attığı, taşın yer ile gök arasındaki seyrinde insanların soluk aldığı ve ne yazık ki Ilısı Barajı sebebi ile sular altında kalacak ?Kayalar Şehri.?
Araplar önceden Hısnı Keyfa diye adlandırmış Kayalar Şehri´ni; Osmanlı ise ?Hısnıkeyf´ demiş. Günümüz halkı tarafından Hasankeyf olarak anılmaktadır. Hasankeyf´ten bir çok medeniyetin geçtiğini söylediğimizde bu medeniyetleri saymadan geçersek haksızlık etmiş oluruz. Medeniyetler çok eskiye dayanmakla birlikte bir şehrin bu kadar medeniyette nasıl kardeşce yaşandığını göstermiş ve ev sahipliği yapmıştır. Milattan sonra Sasaniler, Bizanslılar, Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Mervaniler, Artuklular, Eyyubiler, Moğollar, Akkoyunlular ve Osmanlıların egemenliğinde bulunmuştur. Bu kültürlerden örnek almış tarihini. Aynı zamanda Artuklular da Hasankeyf´te 130 yıl hüküm sürmüş ve Hasankeyf´e parlak dönemini yaşatmıştır.
Hasankeyf Kalesi Roma dönemine aittir. Hasankeyf köprüsü ise Artuklular döneminden kalmıştır. Eserleri, cami ve türbeleri, mağaraları adeta sayılmayacak kadar çok olup görülmeye değecek bir güzelliktedir. Taş kokan bir medeniyet şehri, şimdi sular altında kalarak bir asrın yıkılışını izleyecektir. Taşına, toprağına basarken bile nice insanın gelip geçtiğini ve nasıl bu kadar farklı dilde, dinde kardeşçe yaşandığını gösteren bir şehirdir Hasankeyf. Bir güzelliği süsleyen eserleri ve yapısı olduğu kadar, içinden geçen insanların kalp güzelliği de önemliydi Mezopotamya için. Bu yüzden, modern çağın insanları Hasankeyf´e giderken masal bir şehre girmiş gibi rahat bir soluk alıp doyasıya taşın kokusunu ciğerlerine taşıyorlar.
Yolları artık insanlar değil; yoğun bir trafik, yoğun bir iş hayatı ve telaşlı geçen günler süslüyor. Bu noktada Mezopotamya, Hasankeyf ve daha nice Doğu Medeniyet Şehirleri, sizi bu telaşlı günlerden uzaklaştırarak bağrını sükût ve samimiyet ile açıyor.
Şunu da söylemeden edemeyeceğim, hemen hemen medeniyetler yok olmaya yüz tutuyor. Nitekim eserler, tarihi dokuyu bozacak şekilde restore edilmekte ya da sular altında kalmaktadır. Sular altında kalmadan koca bir medeniyeti görmeniz dileğiyle.
